Dietetykka

Niestety okazało się, że podczas ostatniego wpisu na blogu system się totalnie wywalił i skończony wpis poszedł w eter. Mimo to napiszę w skrócie o tym o czym pisałam ostatnio czyli ile powinniśmy jeść różnych grup produktów dla zdrowia urody i szczęścia.

Przede wszystkim warzywa. Gotowane, surowe, rozdrobnione, przeciery, zupy, pieczone. Warzywa powinny stanowić podstawę twojej diety. 

Później możesz pomyśleć o chudych źródłach białka np. twarogu, kefirze, mleczku, maślance, chudym mięsie. Najlepiej, gdy nabiał jaja i mięso są jak najmniej przetworzone, bez dodatku tłuszczu i cukru. W przypadku ryb możesz spokojnie jeść tłuste ryby, ponieważ mają najzdrowszy tłuszcz na świecie, który zapewni Ci młody wygląd, sprawnie funkcjonujący układ sercowo-naczyniowy i nerwowy. 

Jeśli chodzi o owoce to zawierają one dużo witamin ale ich podaż nie może być zbyt duża. Średnio dziennie możesz zjeść jedno jabłko, banana lub dwie morele albo szklankę małych owoców np. jagód. Unikaj owoców suszonych i kandyzowanych albo ogranicz ich spożycie do dwóch łyżek dziennie. 

Nasiona i orzechy zawierają z kolei bogactwo soli mineralnych, które budują twoje paznokcie, zęby, skórę, kości, włosy ... no, niemalże wszystko! Z drugiej strony są tak bogate energetycznie, że ich wysokie spożycie na pewno zaskutkuje otyłością. Jedz więc 1- 2 garści dziennie orzechów naturalnych albo prażonych bez soli, a masła z orzechów organicz do łyżki. 

Nie zapominając o węglowodanach, których każdy się boi i o których potocznie mówimy, że to chleb i makaron. Prawda jest taka, że produkty zbożowe zawierają ogromne ilości witamin z grupy B, które musisz dostarczyć jeśli chcesz miec zdrowy układ nerwowy i prawidłowy metabolizm. Jedyne co musisz pamiętać to, że ciemne znaczy lepsze. Jedz pełnoziarniste makarony, bułki, chleby, płatki naturalne (bez cukru, bez kolorowych opakowań), wafle gryczane czy kukurydziane i popping z amarantusa.

Unikaj wszystkiego co przetworzone i białe i pełne cukru, tłuszczu, dodatków. Jeżeli wartość energetyczna produktu przekracza 100kcal /100 gramów to zwykle nie jest dietetyczna. Może być to maksymalnie 150 kcal. Unikaj wszelkich tłuszczów utwardzonych (masło max łyzeczka dziennie). Kup sobie miękką margarynę dobrej jakości i olej z orzechów włoskich. Do smażenia stosuj tylko oliwę, bo olej rzepakowy może wpływać na układ immunologiczny i prowadzić do np. choroby tarczycy. 

Gdy widzisz w składzie cukier, dekstrozę, a nawet miód to uciekaj. A produkty z tłuszczem półuwodornionym unikaj! 

Podobszarem dietetyki jest psychodietetyka, która łączy w sobie dietetykę I psychologię. Nadrzędnym celem wizyty u psychodietetyka jest zmiana nawyków żywieniowych. O tym, kim jest psychodietetyk, możesz przeczytać tutaj.

Po co zmieniać?

Żeby pójść do przodu z życiem, zacząć intensywny rozwój osobisty, zmienić nawyki żywieniowe I w końcu schudnąć – raz na zawsze, potrzebna jest zmiana. Bez zmiany swoich nawyków żywieniowych, związanych ze zdrowiem, nigdy nie uzyskasz trwałych efektów walki z kilogramami. Czym jest zmiana dla Twojego mózgu?

Transteoretyczny model zmiany

Powstał w 1982 roku, w wyniku rozważań dwóch psychologów: James’a Prochaska i Carla DiClemente. Zastanawiali się oni, w jaki sposób ludzie dokonują trwałych postanowień, np. rzucają nałóg palenia papierosów. Odkryli, że proces zmiany u każdego człowieka wygląda tak samo I można go podzielić na 5 etapów.

Etap 1 – Prekontemplacja

Osoba bedąca w tej fazie, nie zdaje sobie sprawy z problemu, nie dostrzega go I nie zamierza zmieniać swojego zachowania. “Przecież wszyscy piją”, “odziedziczyłam tuszę po mamie”, “mam grube kości”, ”od czegoś trzeba umrzeć”.

Etap 2 – Kontemplacja

Czyli nic innego jak roważanie. Pojawiają się myśli uświadamiające o rzeczywistości, ujmowane w obiektywny sposób. Dochodzi również do zadawania pytań samemu sobie, stawiania na szali możliwości zmiany: “za” I “przeciw”. Jeżeli uda się dojść do wniosku, że jednak więcej elementów przeważa na korzyść “za”, prawdopodobnie wyjdziemy w kolejny etap zmiany.

Etap 3 – Przygotowanie

Jesteśmy gotowi do zmiany, chcemy jej! Pragniemy nowego, lepszego życia, zgrabnego ciała, zadowolenia z siebie, zwiększenia pewności siebie I młodości. Pojawiają sie pierwsze kroki ku zmianie, które służą sprawdzeniu czy przemiana jest rzeczywiście możliwa do osiągnięcia.

Etap 4 – Działanie

Nie ma przeszkód, które byłyby zbyt trudne do przeskoczenia. Osoba w fazie działania wykazuje konkretne akcje, aby otrzymać swój wymarzony cel np. biega 30 minut dziennie, nie kupuje papierosów, alkohol zamienia na herbatę z pomarańczą. Nowe zachowania, nowe nawyki zaczynają brać górę.

Etap 5 – Utrzymanie

Aby zmiana była trwała, potrzebujemy czasu. Na pewno pojawią się niepewności, sprawdzanie, czy nie lepiej wrócić do stanu sprzed zmiany. Są to normalne objawy, może pojawić się mały kryzys. Jeżeli wytrzymamy ten etap, to nowe nawyki będą dla nas niczym bułka z masłem.

Wytrzymaj chociaż 30 dni. Daj sobie czas, utrzymuj wysoką motywację, przypominaj sobie dlaczego to robisz, wyobrażaj sobie co dzięki temu osiągniesz. To tylko kryzys – nie koniec świata

Psychodietetyka to nauka, która łączy w sobie dietetkę z psychologią I psychiatrią. Pomaga ona pacjentom dietetycznym w utrzymaniu wyznaczonych celów, efektywnej pracy nad swoim zdrowiem. Po co komu psychodietetyk?

Umysł I ciało jako jedna całość

Psychodietetyk jest czymś w rodzaju psychoterapeuty, który stosując różne metody pomaga uporać się z różnymi problemami natury psychicznej. Psychodietetyk skupia się na roziązywaniu problemów w relacji z jedzeniem, ale podczas sesji często uzyskujemy znacznie więcej – odkrywamy siebie. Świadomość problemu jest pierwszym krokiem ku zmianie.

Skuteczność

Wiele osób stosowało w swoim życiu kilka lub kikanaście programów utraty wagi, jednak zawsze wracali do swoich kilogramów, często z nadwyżką. Jest to spowodowane nie tylko źle dobranym planem żywieniowym, ale również barierami psychologicznymi, z których nawet nie zdajemy sobie sprawy. Psychodietetyk jest gotów pomóc nam odkryć kim naprawdę jesteśmy, jaka jest nasza struktura psychiczna I emocjonalna, a w końcu opowiedzieć na pytanie dlaczego nie możemy utrzymać prawidłowej masy ciała I jakie rozwiązania możemy wprowadzić aby to zmienić, a dzięki temu raz na zawsze stać się szczupłą, zdrową, szczęśliwą osobą.

Metody pracy

Każdy psychodietetyk, jak również specjaliści z innych branż, posiada swoje osobiste predyspozycje charakteru I wybrane nurty psychologii, w których czuje się najlepiej. Zwykle psychodietetycy opierają się o założenia nurtu psychologii poznawczo-behawioralnej, ponieważ udowodniono naukowo, że ten sposób przynosi największe korzyści, w najkrótszym czasie. Poza tym wizyta powinna być przyjemna I przynosić poczucie wolności. Na pewno warto spróbować.

Na wydatek energetyczny, czyli tym samym zapotrzebowanie kaloryczne, mają wpływ różne czynniki. Możemy wpływać na szybkość przemiany materii poprzez poznanie zasad gospodarki energetycznej organizmu. Przemianę materii możemy podzielić na dwie kategorie.

Podstawowa przemiana materii (PPM)

PPM jest wyrażona jako ilość energii potrzebna do zachowania procesów życiowych: oddychania, regulacji temperatury, zachodzenia procesów biochemicznych, funkcjonowania narządów. Są to wszystkie elementy, które potrzebuje organizm, aby przetrwać. PPM jest liczone z uwzględnieniem należnej masy ciała, wzrostu i wieku. Najbardziej miarodajne wyniki obliczeń otrzymuje się ze wzoru Mifflina. Jeżeli przestaniemy dostarczać organizmowi energii, która jest potrzebna na pokrycie podstawowej przemiany materii, to nasz metabolizm będzie zwalniał, żeby utrzymać nas przy życiu. Jest to oczywiście zjawiskiem niekorzystnym i zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Im więcej mięśni mamy, tym wyższe PPM, a tym samym przemiana materii – nawet podczas odpoczynku.

Całkowita przemiana materii (CPM)

CPM jest wyrażona jako ilość energii (kcal lub kJ), która jest potrzebna aby pokryć wydatki energii związane z ponadpodstawową aktywnością, tj. sport, ruch, spontaniczna aktywność fizyczna (NEAT) i termiczny efekt pożywienia (TEF). CPM jest liczone jako iloczyn PPM i wskaźnika aktywności tzw. PAL. Wskaźnik jest wyższy im więcej jednostek aktywności fizycznej wykonywanej w ciągu dnia. Jak zwiększyć zapotrzebowanie energetyczne i chudnąć? Można to zrobić na kilka sposobów:

- zwiększając masę mięśniową,

- uprawiając sport

- będąc aktywnym w ciągu dnia (czynności codzienne, niezwiązane ze sportem, np. chodzenie, praca, sprzątanie, gotowanie)

- spożywając żywność o wysokim efekcie termicznym, na których trawienie organizm zużywa więcej energii np. białko, węglowodany złożone, warzywa surowe, błonnik.

Zmieniony stan fizjologiczny, np. ciąża lub choroba, również zwiększają zapotrzebowanie energetyczne.

Dietetycy kliniczni maja obszerną wiedzę z zakresu żywności i zdrowia. W swojej pracy wykorzystują wiedzę na temat oddziaływania żywności na zdrowie i możliwości leczenia chorób poprzez prawidłowe odżywianie. Często dietetykami klinicznymi są nazywane osoby, które ukończyły Uniwersytety Medyczne, jednak nie zawsze. Nierzadko zdarza się, że dietetyk po Uniwersytecie Przyrodniczym ma większy zasób wiedzy lub lepsze predyspozycje zawodowe od dietetyka, który zdobył kwalifikacje w placówce ściśle medycznej. W każdym razie dietetyk kliniczny musi pozytywnie zakończyć edukację, która obejmuje żywienie szpitalne, żywienie w trudnych jednostkach chorobowych, a nawet żywienie pozajelitowe (czyli np. przez zgłębnik) czy interakcje leków z żywnością.

Czy dietetyk kliniczny tylko dla leżących w szpitalu?

Otóż nie. Dietetyk kliniczny może pracować w różnych miejscach, a nawet prowadzić własną działalność gospodarczą. Jeżeli masz któreś, z poniższych problemów, możesz spokojnie zgłosić się do dietetyka klinicznego. Bez konieczności wizyty w szpitalu. Specjalista pomoże m.in. :

- zinterpretować badania laboratoryjne w kierunku chorób

- wskazać która żywność jest zalecana, a której należy unikać w konkretnym przypadku chorobowym

- wybrać dodatkowe badania diagnostyczne

- ustalić jadłospis w jednostce chorobowej (np. cukrzyca, insulinooporność, marskość wątroby, stłuszczenie wątroby, zapalenie trzustki, choroby jelit, IBS, choroba Leśniowskiego-Crohna, problemy skórne, Hashimoto, nadczynność tarczycy, osteoporoza, alkoholizm, dna moczanowa, depresja, Alzheimer, stwardnienie rozsiane itd.)

- wybrać lekarzy specjalistów, u których należy podjąć leczenie

- zrozumieć mechanizmy biochemiczne przebiegające w organizmie

- wybrać ewentualną suplementację

Stres przed wizytą

Dietetycy kliniczni są często silnie związani ze środowiskiem naukowym i medycznym, dlatego ich wiedza jest z reguły rzetelna i godna zaufania. Wizyta zwykle przebiega bez większych stresów, z uwzględnieniem prawa do wolności osobistej pacjenta. W dobie internetu można skorzystać z usług specjalisty bez spotkania twarzą w twarz, czyli on-line.